GÖRSEL İLETİŞİM ARACI OLARAK AFİŞLERİN, PROPAGANDA EYLEMİ AMACIYLA KULLANILMASI: UKRAYNA AFİŞLERİ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Grafik tasarım, tarih öncesi zamandan insanın iletişim kurma ve haberleşme isteği doğrultusunda dönüşerek günümüze gelen, görsel bir iletişim aracıdır. Bu iletişim kültürel, teknik ve sanatsal yapı içinde harmanlanarak sağlanır. Görsel olarak iletilmek istenen mesaj, grafik tasarımın çalışma alanı içerisinde değerlendirilir. Görsel iletişim en önemli argümanlarından biri şüphesiz afişlerdir. Görsel iletişimde kullanılan grafik sanat eserlerinden olan afiş, çağdaş haberleşmenin en aktif araçlarından biri olarak niceliksel ve özünü en iyi şekilde yansıtmaktadır. Yaratıcı örnekleriyle ise niteliksel bir iletişim aracıdır.
Afişler politik, ekonomik, kültürel ve sanatsal açıdan kullanılabilen işlevsel bir araçtır. Belirtilen bu olgularda afiş tasarımlarının kitlesel olarak kullanılırlığı diğer iletişim araçlarına göre daha fazladır. Afişlerin bu özelliği diğer sanat dallarında olduğu gibi görselliği estetikle birleştirerek görsel iletişim etkinliğini en üst düzeye çıkarmayı desteklemektedir. Afiş en sık ve yaygın kullanıldığı alanlardan biri propaganda afişleridir. Toplumun belli konularda dikkatini çekmek, farkındalık yaratmak veya belirli bir düşünce dahilinde toplumun tutum ve alışkanlıklarında değişiklik yaratmak için hazırlanan propaganda afişleri, her dönemin vazgeçilmez iletişim araçları olmuşlardır. Propaganda afişleri güncelin sanatına katkı sağlarken aynı zamanda güncelin arşivini gelecek için oluşturmaktadır. Kendi kendisiyle çağdaş bir başkalaşım sergileyen afişler dönemin sanat değişimlerine ayak uydurarak gelişimine devam etmiştir. I. ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan propaganda afişlerine güncel konulardan örnekler ile perspektif oluşturulmuştur. Bu bağlamda, araştırmanın amacı, görsel iletişim nesnesi olarak afişlerin propaganda amacıyla kullanımı, Ukrayna afişlerinin görsel içerik ve amaca hitap ediş şekilleri örnekleriyle gündeme getirilmiştir. Araştırmada örnek olarak ele alınan afişler, eser sahipleri tarafından semiyotik açıdan ortaya konulmuştur. Afiş tasarımındaki diller ve kültürlerarası ortak dil özelliği, araştırmaya Amerika, Meksika, Polonya, Brezilya, Fransa ve İtalya’dan destek veren tasarımcıların afiş tasarımları ve anlatımlarıyla güncel durumu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, bu çalışma propaganda afişlerine güncel bir yaklaşım sağlayan Ukrayna afişleri örneğiyle kültürlerarası iletişim ve diyaloğun tasarımsal özelliğine dikkat çekmektedir.
Keywords
Abstract
Graphical design is a visual instrument of communication that arrived to current day by being converted in the direction of the need of humans to communicate since the pre-historic times. This communication is provided by being mixed with technical and artistic structure. The message that is needed to be conveyed is evaluated in the area of graphical design. Without doubt, one of the most important arguments of the visual communication are posters. The posters, which are among the graphical arts and one of the most active instruments of moders communication, reflect the quantitative core as best. With its creative examples, it is a qualitative communication instrument.
The posters are functional instruments that can be used politically,economically and artistically. In these specified cases, the utility of the poster designs by the masses is higher than the other instruments of communication. This property of the posters supports the rise of the visual communication effectiveness by combining the visuals with aesthetics as it is with other forms of art. One of the areas in which the posters are most commonly used is propaganda. The propaganda posters, which are used in order to catch the attention of the society about certain matters, raise awareness and change the habits and actions of the people in the direction of certain ideas, have been indispensible instruments of communication in all eras. Propaganda posters contribute to the art today while establishing the archive of today for the future. The posters which display a modern transformation with itself, keep up with the artistic changes of the era amd continued with its development. A perspective was established for the I. and II. World War propaganda posters with examples from modern subjects. In this context, the purpose of this research, the usage of the posters for the purpose of propaganda as visual communication objects, the style in which the Ukrainian posters appeal to visual content and purpose were brought into attention with examples. The posters which was discussed in the research as examples were displayed by the content owners in the context of semiology. The languages in the poster design and the common language feature between the cultures display the current situation with the poster designs and narrations of the designers from United States, Mexico, Poland, Brasil, France and Italy. As a result, this research indicates to the intercultural communication and dialogue with Ukrainian posters which provide an up to date approach to propaganda posters
Keywords
- AMBROSSE, G. and Harris, P. (2012). Grafik Tasarımın Temelleri. (1st ed.). (M. E. Uslu, Transl). İstanbul: Literatür Yayınları
- BAYNES, K. (2002). Toplumda Sanat. (Y. Atılgan, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- BECER, E. (2018). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları
- DOKUZLAR KINAM, B. (2015). Toplumsal Farkındalık İçin Grafik Tasarım. Arte Sanat Dergisi, 8(16), 271286
- DÖKMEN, Ü. (2005). İletişim Çalışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- DÜLDERĞLU YAVUZ, S. (2007). Politik İçerikli Grafik Tasarım. Grafik Tasarım Dergisi, 7:
- FOSTER, J. (2006). New Masters Of Poster Design: Poster For The Next Century Gloucester, Mass: Rockport.
- GÜVENİLİR, T., and ŞEKER, Ç. (2018). Semiologic Analysis of Images That Used in World War II Propaganda Posters “Usa Example”, Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5 (23), 1085-1101.
- IŞIK, D. (2010). Görsel İletişim Aracı Olarak Afiş Tasarımı: 2009 Yılı Yerel Seçimlerinde İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Adaylarının Afiş Tasarımlarının Göstergebilimsel Çözümlemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- JONG CEES W.D. and et al. (2008). New Poster Art. London: Thames&Hudson
- KUYUMCU, S. (2011). Türkiye’de Teknolojik Gelişmelerin Afiş Tasarımına Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=vS9RjpeNpxm39bPKlHfog&no=19jK44-rWExnltmy77Sfvw
- LİMAN TURHAN, S. (2021). Görsel Retorik Paradigması, Uluslararası Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırma Dergisi, 8(71), 1583
- MULLER-BROCKMANN, J. (2010). History of the Poster. Chicago: Phaidon
- MUTLU, E. (1998). İletişim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Ark Yayınları, s.168
- ÖZERKAN, Ş. ve İNCEOĞLU, Y. (1995). İletişim’de Etkileme Süreci, Seçim Kampanyalarından Örneklerle. İstanbul: Pan Yayınları
- SEQUELA, J. (1991). Hollywood Daha Beyaz Yıkar. (İ. Yerguz, Transl.). İstanbul: Afa Yayınevi
- TEKER, U. (2003). Grafik Tasarım ve Reklam. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları
