Author :
Abstract
Bu makale, popüler müzik kültürü içinde değerlendirilen protest müziğin, Türkiye’de 1990’lardaki durumu, protest müziğin kaynakları, gelişimi ve 1990’larda Türkiye’deki temsilcilerinin tanıtılması üzerine temellendirilmiştir. 1960 ve 1970’li yıllarda Anadolu pop, Anadolu rock gibi adlarla etkili olan müzisyenler, 1980’lerde nispeten sessiz kabul edebileceğimiz dönemin ardından, 1990’larda yeni ürünler vermiş, 1980’lerde varlık gösteren bazı müzisyenler ancak 1990’larda başarıyı yakalayabilmişlerdir. Bu müzisyenler arasında Bulutsuzluk Özlemi, Grup Yorum, Bülent Ortaçgil gibi müzisyenleri sayabiliriz. Bunların arasında yalnızca Bülent Ortaçgil ve Bulutsuzluk Özlemi grubunun kurucusu Nejat Yavaşoğulları 1980 öncesinde çıkış yapmıştır. Ancak müziklerinin daha geniş kitlelerce dinlenmesi 1990’dan itibaren olmuştur. Ayrıca, Ahmet Kaya gibi ‘Devrimci arabesk’, ‘Özgün müzik’ gibi adlarla anılan müzikleri üretenler de protest (muhalif) müzik akımı içindedir. 1990’larda yurt dışında, protest müziğin yenilikleri bağlamında ortaya çıkan rap, alternatif rock, grunge gibi müzikler de Türkiye’de bazı müzisyenleri etkilemiştir. Bulutsuzluk Özlemi’nin 1990’lı yıllardan itibaren çıkardığı şarkılar, yukarıda saydığımız ABD kökenli müziklerden etkiler taşımaktadır. Yaşar Kurt’un protest müzik akımındaki yeri diğerlerinden biraz daha farklıdır. Yaşar Kurt da ABD kökenli müziklerin etkisinde kalmış olmasına karşın yerel tarafını korumayı başardığını söylemek mümkündür. Bunun, bazı Türk şairlerinin şiirlerini bestelemesiyle, bazı halk müziği eserlerini modern bir tarzla yorumlamasıyla ilgili olduğunu düşünmekteyiz. 1990’ların sonlarına gelindikçe, 2000’den sonra isimleri daha sık duyulacak olan Duman, Kurban gibi şarkıcılar ve gruplarda ise ABD müziklerinin etkileri çok daha yoğun hissedilecektir. Makalede, adı geçen müzik türleri ve onları üreten müzisyenler ele alınıp incelenmiştir.
Keywords
Abstract
This article is based on the situation of protest music, which is considered within the framework of popular music culture, its origins, development, and its presence in Turkey during the 1990s, and it aims to introduce its representatives in Turkey during this period. While Anatolian pop and Anatolian rock which influenced Turkey in the 1960s and 1970s, produced prominent works, they remained relatively silent in the 1980s. However some musicians emerged during this period and managed to gain momentum in the 1990s. Among these musicians, we can mention gorus like Bulutsuzluk Özlemi, Grup Yorum, and individuals like Bülent Ortaçgil. Among these, only Bulutsuzluk Özlemi’s founder Nejat Yavaşoğulları began producing before the 1980s. However their music reached a wider audience starting from 1990. In addition, artists like Ahmet Kaya, who are labeled as “Revolutionary Arabesque” or “Authentic Music” producers, can be included in the protest (dissident) music movement. In the 1990s, aside from traditional janres, new forms of protest music such as rap, alternative rock, and grunge emerged and influenced Turkey. Songs released by some Turkish musicians, like those by Bulutsuzluk Özlemi in the 1990s, show influences from American-origin music styles. However, Yaşar Kurt, a significant figure in protest music, managed to maintain a more local approach, despite being influenced by American music trends. Additionally, the modernisation of works by some Turkish poets with folk music origins can be seen as contributing to this movement. By the late 1990s, bands like Duman and Kurban, which became more prominent after the 2000s, showed heavier influences of American music styles. This article examines these janres and their musicians in detail.
