Author :
Abstract
Eşya, TDK’ya göre insan yapımı, taşınabilir, türlü amaçlarla kullanabilen cansız nesnelere verilen bir addır. Bireyin gündelik yaşamında büyük bir yere sahip olan eşyalar, aynı zamanda mekâna aidiyet duygusu kazandırmada önemli bir rol oynarlar. Mekâna şekil veren ve mekâna manevi anlamlar katan eşyalar, mekâna aidiyetlik kazandırdığı gibi, mekânsal belleğin oluşumuna da katkı sağlarlar. Kullanım amaçlarına göre sınıflandırılabilecek bu eşyalar, aynı zamanda aidiyetlikleri göz önüne alındığında, bireyin sosyokültürel ve ekonomik konumunu ve de bireyin ve toplumun yaşadığı döneme ilişkin birçok çıkarım yapılmasına da olanak tanırlar.
Aynı zamanda eşya, kendi maddi varlığıyla birlikte, duygu ve düşüncelerin temsillerinde kültürel yaşamın yansıması olan sanat alanında da önemli bir yere sahiptir. Sanat alanı bu bağlamda; tarihsel serüvenine tanıklık eden arkeolojik bulgular gibi, eşyanın insan yaşamındaki yeri ve önemine ilişkin bir veri kaynağı olarak değerlendirilmektedir. Sanat tarihinde eşyanın görünürlüğü, bireyin varlığı ile ilişkili olarak şekillense de daha çok dönemin gerçeklik algısı ile bağlantılı olarak anlam kazanmıştır.
Bu çalışmada; öncelikle eşya, mekân ve aidiyet kavramları üzerinden ele alınmıştır. Resim sanatında kendine yer edinen eşyaların, tarihsel süreçte temsil biçimleri kronolojik bir sıra ile incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, 1960 sonrası resim sanatından konu ile bağlantılı seçilmiş örnekler üzerinden eşyanın mekânsal aidiyete katkısı irdelenerek yapıt okuma yapılmıştır. Mekânsal aidiyeti eşyalar aracılığı ile temsil eden bu eserler aracılığıyla bireyin “oradalıklarına” dair iz sürmek amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
According to the TDK, objects are man-made, portable, inanimate objects that can be used for various purposes. Objects, which have a great place in the daily life of the individual, also play an important role in giving a sense of belonging to the place. Objects that shape the space and add spiritual meanings to the space not only add a sense of belonging to the space, but also contribute to the formation of spatial memory. These objects, which can be classified according to their purpose of use, also allow many inferences to be made about the sociocultural and economic position of the individual and the period in which the individual and society live, considering their belongings.
At the same time, objects, together with their material existence, have an important place in the field of art, which is the reflection of cultural life in the representations of emotions and thoughts. In this context, the field of art; It is considered as a source of data on the place and importance of objects in human life, such as archaeological findings witnessing its historical adventure. Although the visibility of objects in the history of art has been shaped in relation to the existence of the individual, it has gained meaning in connection with the perception of reality of the period.
In this study; first of all, it is discussed through the concepts of objects, space and belonging. The representation forms of the objects that have a place in the art of painting in the historical process are examined in a chronological order. In the direction of the findings, the work was read by examining the contribution of the objects to the spatial belonging through selected examples from the post-1960 painting art related to the subject. It is aimed to trace the "being there" of the individual through these works, which represent spatial belonging through objects.
Keywords
- Arığ, T. (2019). “Sanatsal Düşüncenin Aktarımında Günlük Kullanım Nesnelerinin
- Bachelard, G. (2018). “Mekânın Poetikası”, (Çev: A. Tümertekin. 5.Baskı). İstanbul: İthaki Yayınları, ISBN: 978-605-375336-0.
- Baudrillard, J. (2011). “Nesneler Sistemi”, (Çev: O.Adanır ve A.Favaro). Ankara: Doğu Batı Yayınları, 3.Basım, ISBN: 978-6257030-08-3.
- Bilgin, N. (2011). “Eşya ve İnsan”, İstanbul: Gündoğan Yayınları, 2.Basım, ISBN: 975- 520-026-6.
- Burke, P. (2003). “Tarihin Görgü Tanıkları”, (Çev: Z. Yelçe). İstanbul: Kitap Yayınevi, 1. Basım, ISBN: 975-8704-31-1.
- Çiçek Mızrak, Z. M. (2021). “Aidiyet ve aidiyetsizlik kavramlarının mekâna özgü sanatta incelenmesi”, Journal of Arts, 4 (2), 119-128. DOI: 10.31566/arts.4.2.06
- Geçkili, P. (2018). “Mekansal Aidiyet ve Yabancılaşma Bağlamında Zeyrek Konut Çevresinin İrdelenmesi”, İstnabul: İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Göktepe, M. (2020). “Romantizm Sanat Akımı ve Sanatçıları Üzerine Bir Değerlendirme”, Journal of Arts, 3 (1), 45-66. DOI: 10.31566/arts.3.005
- Hasol, D. (1979). “Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü”, (2. baskı.) Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
- Jahn, M. (2015). “Anlatıbilim”, (Çev: Bahar Dervişcemaloğlu) İstanbul: Dergâh Yayınları. Journal of Arts, Volume/Cilt: 4, Issue/Sayı: 2, Year/Yıl: 2021, pp. 119-128 E-ISSN: 2636-7718
- Karaman, P. G. (2020). “Kalıcılığın Yıkımı Üzerine: Esneklik ve Aidiyet”, Tasarım Kuram 2020;16(30):77-95 DOI: 10.14744/tasarimkuram.2020.87587
- Kalfa, Z. (2016). “20. Yüzyıl Resim Sanatı ve Newyork”. Sanat ve Tasarım Dergisi, 6 (1), 16-33. DOI: 10.20488/www-std-anadolu-edu-tr.291224
- Knez, I. (2005). “Attachment and identity as related to a place and its perceived”, Journal of Environmental Psychology, 207-218
- Krausse, Anna-Carola, (2005). “Rönesans'tan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü”, (çev. Dilek Zaptçıoğlu), Almanya: Literatür.
- Leppert, R. (2002). “Sanatta Anlamın Görüntüsü; İmgelerin Toplumsal İşlevi”, (çev. İsmail Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Uzunoğlu, M. ve Milli, İ. E. (2020). “17. Yüzyıl Hollanda Sanatında Gündelik Yaşam Sahneleri: Janr Resmi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 753-778.
- Andrew Wyeth Prints, (2022). “Squall by Andrew Wyeth”, http://www.andrew-wyeth- prints.com/gallery_andrew-wyeth-squall.html (erişim tarihi: 22.08.2022) Değişen Rolü”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (42), 183-194. DOI: 10.32547/ataunigsed.482661 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/679496 (erişim tarihi: 28.03.2022)
- Artful Living (2022). “Rönesans Döneminde Koleksiyonerlik: Nadire Kabineleri”, https://www.artfulliving.com.tr/sanat/ronesans-doneminde-koleksiyonerlik-nadire-kabinelerii-18915 (erişim tarihi: 23.08.2022) Batı Yayınları, 3.Basım, ISBN: 978-6257030-08-3. https://anarcho-copy.org/libre/jeanbaudrillard-nesneler-sistemi.pdf (erişim tarihi: 23.08.2022)
- Chambers, T. (2021). “Fairfield Porter: A Realist in the Age of Abstraction”, https://www.thecollector.com/fairfield-porter-realist-abstract-expressionism-artist/ (erişim tarihi: 23.08.2022) Değerlendirme”, Journal of Arts https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/988261 (erişim tarihi: 14.07.2022)
- Kalfa, Z. (2016). “20. Yüzyıl Resim Sanatı ve Newyork”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 6 (1), 16-33. Doi: 10.20488/www-std-anadolu-edu-tr.291224, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/275053 (erişim tarihi: 23.08.2022)
- Karaman, P. G. (2020). “Kalıcılığın Yıkımı Üzerine: Esneklik ve Aidiyet”, [Online Dergi] Tasarım Kuram, 2020;16(30):77-95 Doi: 10.14744/tasarimkuram.2020.87587, https://jag.journalagent.com/tasarimkuram/pdfs/DTJ-87587-RESEARCHGECKILI_KARAMAN.pdf (erişim tarihi: 23.08.2022)
- Left Bank Gallery (2022). “Summer Reading”, https://www.leftbankgallery.com/collections/jim-holland/products/summer-reading-archival- print (erişim tarihi: 23.08.2022)
- Met Museum, (2022). “Self-Portrait with Open Mouth”, https://www.metmuseum.org/art/collection/search/486727 (erişim tarihi: 23.08.2022)
- The Wallace Collection, “Gabriël Metsu, An Old Woman Asleep”, https://artuk.org/discover/artworks/an-old-woman-asleep-209247 (erişim tarihi: 22.08.2022) Sahneleri: Janr Resmi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 753-778. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/58750/848529 (erişim tarihi: 23.08.2022)
- Görsel 1. Tarih Öncesi Mağara Sanatı, İlk Çağlarda Resim Teknikleri, Sanatın Gelişimi, https://www.arthipo.com/artblog/author/admin/page/26 (erişim tarihi: 22.08.2022)
- Görsel 2. “Still Life With Eggs, Birds And Bronze Dishes”, M.Ö. 50-79, Pompeii. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Still_life_with_eggs,_birds_and_bronze_dishes,_Po mpeii.jpg (erişim tarihi: 22.08.2022)
- Görsel 4. Hans Holbein, “Tüccar Georg Gisze’nin Portresi”, Panel üzeri yağlı boya, 1532, 96 x 86 cm, Gemäldegalerie, Berlin. https://www.istanbulsanatevi.com/ekoller/ronesans/hans-holbein-younger-tuccar-georg-gisze8057/ (erişim tarihi: 26.07.2022)
- Görsel 5. Domenico Remps, “Cabinet of Curiosities”, 1690, Tuval üzeri yağlıboya, 99x137 cm, İtalya. Artful Living, 2022, https://www.artfulliving.com.tr/sanat/ronesansdoneminde-koleksiyonerlik-nadire-kabineleri-i-18915 (erişim tarihi: 22.08.2022)
- Görsel 6. Gabriël Metsu, “An Old Woman Asleep”, 1657-62, tuval üzeri yağlı boya, 37x33 cm, The Wallace Collection https://artuk.org/discover/artworks/an-old-woman-asleep209247 (erişim tarihi: 22.08.2022)
- Görsel 8. Francois Boucher, “Madame de Pompadour Portresi”, 1942, Yağlı boya, 212 x 164 cm, Alte Pinakothek, Munich, Germany https://www.wikiart.org/en/francoisboucher/madame-de-pompadour-1756-1 (erişim tarihi: 22.08.2022)
- Görsel 11. Vincent van Gogh, “Arles'daki Yatak Odası”, 1889, Yağlı boya, 90 × 72 cm, Van Gogh Müzesi, Amsterdam https://tr.wikipedia.org/wiki/Arles%27daki_Yatak_Odas%C4%B1 (erişim tarihi: 22.08.2022)
- Görsel 12. Fairfield Porter, “Still Life with Casserole”, 1955, Yağlı boya, 97.8 x 101,6 cm, Smithsonian American Art Museum. https://americanart.si.edu/artwork/still-life-casserole
- Görsel 13. Jean Helion, “Le Perroquet au mirroir”, 1975, Kâğıt üzerine guaj ve kömür, 65 x 50 cm, Connaught Brown, Londra https://www.connaughtbrown.co.uk/artists/83-jeanhelion/works/3839-jean-helion-perroquet-au-miroir-1975/ (erişim tarihi: 22.08.2022)
- Görsel 14. Andrew Wyeth, “Fırtına”, 1986, http://www.andrew-wyeth-
- Görsel 15. Avigdor Arikha, “Sanatçının Annesinin Fotoğrafı, İpli Topu ve Çalar Saat”, 1989, https://www.minimaetmoralia.it/wp/arte/un-ragazzino-disegna-solo-avigdor-arikha/
- Görsel 16. Görsel 16. Jim holland, “Summer Reading”, 2006, 30x24 cm print (erişim tarihi: 22.08.2022)
